1 . ေသာတာပန္ျဖစ္ေႀကာင္း အဂၤါ “ ၄ ” ရပ္
(၁) သပၸဳရိသသံေသ၀ = သူေတာ္ေကာင္းႏွင့္ ေပါင္းသင္းရျခင္း ၊
(၂) သဒၶမၼသ၀န = သူေတာ္ေကာင္းတရား နာႀကားရျခင္း ၊
(၃) ဓမၼာနုဓမၼပဋိပတၱိ = မဂ္ဖုိလ္ရေၾကာင္းတရား က်င့္ႀကံပြားမ်ားျခင္း ၊
(၄) ေယာနိေသာ မနသိကာရ = ရုပ္နာမ္၌ မွန္ကန္တည့္မတ္စြာ ႏွလုံးသြင္းျခင္း ၊
( နိဒါန၀ဂၢသံယုတ္ / ပါ / ၂၉၇ / ႒ / ၆၇ )
2 . ေသာတာပန္ အဂၤါ (၄) ရပ္
(၁) ဗုေဒၶ အေ၀စၥပသာဒ သမႏၷာဂတ = ဘုရား၌ မတုန္မလႈပ္ ႀကည္ညိဳျခင္းႏွင့္ ျပည့္စုံမႈ ၊
(၂) ဓေမၼ အေ၀စၥပသာဒ သမႏၷာဂတ = တရားေတာ္၌ မတုန္မလႈပ္ ႀကည္ညိဳျခင္းနွင့္ ျပည့္စုံမႈ ၊
(၃) သံေဃ အေ၀စၥပသာဒ သမႏၷာဂတ = သံဃာေတာ္၌ မတုန္မလႈပ္ ႀကည္ညိဳျခင္းနွင့္ ျပည့္စုံမႈ ၊
(၄) အရိယကႏၱ သီေလဟိ သမႏၷာဂတ = အရိယတို႔ ႏွစ္သက္အပ္ေသာ သီလတို႔ကို မက်ိဳးမေပါက္ မေျပာက္မက်ားေအာင္ ေစာင့္ထိန္းက်င့္သုံးျခင္းႏွင့္ ျပည့္စုံမႈ ၊
( မဟာ၀ဂၢသံယုတ္ပါ )
3 . ေသာတာပန္တို႔ မျပဳလုပ္သည့္အရာ ( ၆ ) ပါး
(၁) မာတုဃာတက = အေမကို သတ္ျဖတ္မႈ ၊
(၂) ပိတုဃာတက = အေဖကို သတ္ျဖတ္မႈ ၊
(၃) အရဟႏၱဃာတက = ရဟႏၱာကုိ သတ္ျဖတ္မႈ ၊
(၄) ေလာဟိတုပၸါတက = ဘုရားရွင္ကို ေသြးစိမ္းေ၀ေအာင္ ႏွိပ္စက္ျပစ္မွားမႈ ၊
(၅) သံဃေဘဒက = သံဃာအခ်င္းခ်င္း မသင့္ျမတ္ေအာင္ ေသြးခဲြမႈ ၊
(၆) အညသတၳာရုေဒၵသ = ျမတ္စြာဘုရားမွတပါး အျခားေသာ ဆရာကုိ ညႊန္ျပေျပာဆိုျခင္း ၊
(သုတၱ / ပါ / ရတနသုတ္ )
4 . ေသာတာပန္ ( ၃ ) မ်ိဳး
( ၁ ) ဧကဗီဇ ေသာတာပန္ = ေသာတာပန္ျဖစ္ၿပီးသည့္ေနာက္ ဒုတိယေျမာက္ဘ၀၌ ရဟႏၱာျဖစ္၍ ပရိနိဗၺာန္၀င္စံမည့္ ေသာတာပန္ ။
(ေနာက္ထပ္ ပဋိသေႏၶမ်ိဳးေစ့ တစ္ႀကိမ္သာ က်န္ရွိေတာ့သည့္ ေသာတာပန္ )
( ၂ ) ေကာလံ ေကာလ ေသာတာပန္ = ေသာတာပန္ျဖစ္ၿပီးသည့္ေနာက္ ႏွစ္ဘ၀ေျမာက္မွစ၍ ေျခာက္ဘ၀အထိတုိင္ေအာင္
တင့္တယ္ေကာင္းျမတ္ေသာ ကာမသုဂတိဘုံတုိ႔၌ ေမြ႕ေလ်ာ္ေပ်ာ္ပုိက္ၿပီးမွ ရဟႏၱာျဖစ္ကာ ပရိနိဗၺာန္၀င္စံမည့္ ေသာတာပန္ ။
(ေနာက္ထပ္ ပဋိသေႏၶမ်ိဳးေစ့ ေျခာက္ႀကိမ္အတိုင္းအရွည္ က်န္ရွိေနေသးေသာ ေသာတာပန္ )
( ၃ ) သတၱကၡတၱဳပရမ ေသာတာပန္ = ေသာတာပန္ျဖစ္ၿပီးသည့္ေနာက္ ခုႏွစ္ဘ၀ဆက္ျဖစ္ၿပီးမွ ရဟႏၱာျဖစ္၍ ပရိနိဗၺာန္၀င္စံမည့္ ေသာတာပန္ ။
(ေနာက္ထပ္ ပဋိသေႏၶ ခုႏွစ္ႀကိမ္အတိုင္းအရွည္ က်န္ရွိေနေသးေသာ ေသာတာပန္ )
{ ၀ိသုဒၶိ / ဒု / ၃၁၅ / ၃၅၂ }
{ ခုဒၵက / ႒ / ၁၅၆ }
{( အံ / ၃ / ပါ / ၂၂၃ / ႒ / ၂၁၆ }
မွတ္ခ်က္ ။ ။ ေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္ကုိ " ဘ၀ " ျဖင့္ သတ္မွတ္ရာတြင္ “ ကာမဘ၀ ” ကို ဆိုလုိသည္ ၊ ရူပဘ၀အားျဖင့္ အလြန္မ်ားစြာ ေနနိုင္ခြင့္ရွိသည္ ။
{ ပဋိ / သံ / ႒ / ဒု / ၆၇ }