ဗဟုသုတ တုိးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးႏိုင္ေစရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ ဆရာႀကီး ဦးေအးခ်စ္ အား ဦးညႊတ္ရင္း ...
အ႐ိုးဆံုး ေျပာမယ္ - ခ်စ္တယ္(Love)
“ခ်စ္ျခင္းအစ မ်က္စိက”တဲ့။ Love at first sight ေပါ့။
ဒီေနရာမွာ အခ်စ္ကို သ႐ုပ္ခြဲ ၾကည့္မယ္ ဆိုရင္
ေမာင္ႏွမအခ်စ္ (Brotherly/Sisterly Love),
မိဘ ေမာင္ဖားခ်စ္ (Parental Love),
အေဖခ်စ္ (Paternal Love),
အေမခ်စ္(Maternal) ေတြက “၅၂၈ ေမတၱာ”(Platonic Love) ေပါ့။
ကာမပိုင္ ဘ၀ လင္မယားခ်စ္၊ တဏွာခ်စ္ ကေတာ့ Romantic Love ပါ။ “၁၅၀၀ အခ်စ္”ေပါ့။
ခ်စ္ႀကိဳက္ေနတာ၊ ေမတၱာရွိတာ၊ သေဘာေတြ႕ မေနာေခြ႕တာကို
be/ fall in love with, be infatuated with, give your heart to, lose your heart to, fall head over head in love စသျဖင့္ သံုးၾကပါတယ္။
အဖြဲ႔ အခ်င္းခ်င္း၊ ႏိုင္ငံ အခ်င္းခ်င္း ဆက္ဆံေရး ခင္မင္တာ ကိုေတာ့ “ခ်စ္ၾကည္ေရး” (goodwill) လို႔ ေခၚတယ္ေနာ္။
လူႀကီးသူမ ဆရာသမားေတြကို ခ်စ္ေၾကာက္႐ိုေသ ရတယ္ဆိုရင္ေတာ့ be/ stand in awe of လို႔ သံုးရပါတယ္။
ခ်စ္ေမြးပါ တယ္ဆိုရင္ have a lovely sunny nature, winsame, irresistibly charming လို႔ေခၚတယ္။
ခ်စ္သူရည္းစား အမည္သညာ သတ္မွတ္ပံုေတြက အမ်ဳိးမ်ဳိး။ Lover, Sweetheart, Boyfriend, Girlfriend, Sweetie, Steady လို႔ေခၚၾကတယ္။
ခ်စ္စခင္စ ၾကင္နာစ ဆိုရင္ Be in the first flush of romance ပါ။ ငယ္ကၽြမ္းေဆြကိုေတာ့ Old flame ေခၚပါတယ္။
ခ်စ္တင္းေႏွာတယ္ ဆိုတာကေတာ့ exchange/ whisper sweet nothings, bill and coo, a slap and tickle ေတြေပါ့။
ကိုယ္လက္ႏွီးေႏွာ၊ သံ၀ါသျပဳတာကိုေတာ့ make love to somebody လို႔ ေခၚတယ္။ Have intercourse with/ have sex with လို႔လည္း သံုးပါတယ္။
ဒါနဲ႔ ၾကံဳတုန္း ေျပာရရင္ ခ်စ္ဒုကၡ ေရာက္ေနတာကို Lovelorn,
အခ်စ္ နာက်ေနတာကို Lovesick, အသည္းကြဲတာ၊
ရင္ကြဲနာ က်တာကို Heartbroken လို႔ေခၚတယ္။ ျမန္မာက အသည္း၊ အဂၤလိပ္က ႏွလံုးေပါ့ေလ။
ေမတၱာ ေခါင္းပါးတာ ကို Loveless လို႔ သံုးႏိုင္တယ္။
မခ်စ္လို႔ မုန္းၿပီ ဆိုရင္ေတာ့ hate, loathe, despise, detest, hate somebody’s guts ေတြျဖစ္သြားၿပီေပါ့။
စိတ္ကုန္ခန္း သြားတယ္ ဆိုရင္ be tired with, be fed up with လို႔ သံုးၾကတယ္။
ေမတၱာ ပ်က္သြားတာကို lose appeal, quit loving somebody လုိ႔ သံုးရ တယ္။
“ေမတၱာတံုးႀကီး” လို႔ ေျပာခ်င္ရင္ the person you hate most လို႔ပဲ ႐ိုး႐ိုး ေဖာ္ျပၾကပါ တယ္။
မဆံုးႏိုင္တဲ့ အခ်စ္ဋီကာမွာ ခ်စ္တုံ႔ျပန္တာကို requite love, return love လို႔ သံုးၾကတယ္။
တစ္ဖက္သတ္ အခ်စ္ကေတာ့ unrequited love ကဖ်က္ယဖ်က္ လုပ္လို႔ မေအာင္ျမင္တဲ့ အခ်စ္ကို thwarted/hopeless လို႔ ေခၚတယ္။
အတြဲညီတဲ့ အခ်စ္၊ ေမတၱာစစ္နဲ႔ လက္ထပ္တာကို Love match လို႔ သံုးႏႈန္းတယ္။
မႏွစ္သက္ဘဲ အတင္းအဓမၼ ေပးစားတာကိုေတာ့ Shotgun wedding လို႔ သံုးပါတယ္။
တရား၀င္ လက္မထပ္ဘဲ ၾကည္ျဖဴလို႔ အတူေနတာကို Living together တစ္နည္းအားျဖင့္ Free love လုိ႔ သမုတ္ၾကပါတယ္။
ဒါမ်ဳိးကိုေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ ရွိ၊ မရွိ၊ သင့္၊ မသင့္ ခ်ိန္ဆ သင့္ပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး ေမတၱာစာ၊ ရည္းစားစာကို Love letter ဒါမွမဟုတ္ homily လို႔ ေခၚတယ္။
ဖူးစာရွင္ နတ္သားေလး ျမားနတ္ေမာင္ကို Cupid, Eros,
အခ်စ္ နတ္သမီးက Venus,
ေရာမ အခ်စ္ပဲြေတာ္က Lupercalia,
ခ်စ္သူမ်ား ေန႔က Lover’s Day/Valentine Day ေပါ့။
ေမတၱာနဲ႔ ကူညီသူ ေစတနာရွင္ကို ေတာ့ Good Samaritan လို႔ ေခၚပါတယ္။
ေစတနာ့ ၀န္ထမ္းသက္သက္ ေမတၱာျဖင့္ ဆိုရင္ just for love/ for the love of something ေပါ့။
နာမည္ အေခၚေလးကေတာ့ လွပါရဲ႕။
ဒါေပမဲ့ ဘ၀ ဆိုးလွတာ Love child ေလ။
တိတ္တိတ္ပုန္း ခ်စ္ႀကိဳက္ၿငိစြန္း ေနတာမ်ဳိးကို Have a love affair လို႔ ေခၚတယ္။ Adultery လိင္ေဖာက္ျပန္မႈ တစ္မ်ဳိးပဲေပါ့။
ျမန္မာ စကားပံု ဆိုး႐ိုးစကားေတြ မ်ားစြာထဲက အခ်စ္ ဆိုင္ရာေလးေတြကို ထုတ္ႏုတ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္
“မခ်စ္မလွ ခ်စ္လွ်င္လွ၊ အခ်စ္ႀကီးေတာ့ အမ်က္ႀကီး၊ ၾကားကေလေသြး ေ၀းတယ္ထင္၊
ခ်စ္လံုးလံုး မုန္းလ်ားလ်ား၊ ခ်စ္ေသာ္သကာ မုန္းေသာ္တမာ၊ ခ်စ္တိုင္းမညား ညားတိုင္းမခ်စ္၊
ရည္းစား တစ္ေထာင္ လင္ေကာင္တစ္ေယာက္၊ တစ္ခ်ဳံကြယ္ တစ္မယ္ေမ့၊ နဖူးစာ ရြာလည္၊
စလယ္၀င္ ဖင္မမည္းခင္ကကြဲ၊ ေက်ာ္ေတာ့ေလွသူႀကီး ညားေတာ့ ေလွထိုးသား” စသျဖင့္ စသျဖင့္ တစ္ပံုတစ္ပင္ႀကီးပါပဲ။
အဂၤလိပ္ ဘာသာစကား မွာလည္း ဒါမ်ဳိးေတြက ဒုနဲ႔ေဒး။ ဘာတဲ့။
Love is blind. Love has no law.
Love conquers all. Love begins at home.
Love sees no faults. Love abounds in honey and poison.
All are fools and lovers first or last.
Love and cough cannot be hid. Old lover, young fool.
Old have does not rust. All fair in love and war. အစရွိတာေတြ။
ဒါ ေတြက အခ်စ္ဒႆနေရခဲေတာင္ (Love iceberg) ရဲ႕ ထိပ္ပိုင္း ကြက္ကြက္ ေလးမွ်သာပါ။
ေနာက္ဆံုးအေနနဲ႔ အလိမၼာ ဖူးငံု ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြ အတြက္
“ေမတၱာ စစ္တို႔ မည္သည္ ေျဖာင့္ျဖဴးရာလည္း မရွိစျမဲမို႔ ကုိယ္တို႔ အခ်စ္မ်ားရယ္”
ဆိုတဲ့ သီခ်င္း စာသားေလးနဲ႔ လိုက္ဖက္တဲ့ အဂၤလိပ္ စကားပံုေလးနဲ႔ နိဂံုးခ်ဳပ္ ပါ့မယ္။
“The course of true love never did run smooth.” ပါတဲ့ဗ်ာ။
Written by ဦးေအးခ်စ္(EEAC)
